اذكار واجب نماز

و از اذكار آنچه واجب است بى خلاف :

1 - تكبيرة الاحرام .

2 - فاتحة الكتاب (حمد).

3 - سوره .

4 - تسبيح در هر يك از ركوع و سجده .

5 - شهادتين .

6 - صلوات بر پيغمبر آل پيغمبر صلى الله عليه و آله .

7 - سلام .

و امّا قنوت مستحبّ مؤ كّد است و شيعه بر آن مداومت مى كند.

افعال واجب نماز

و از افعال آنچه واجب است بيقين :

1 - نيّت است ، كه مقصود از آن قصد قربت است و در اداء هر يك از نمازهاى مفروضه (واجب ) و مسنونه (مستحب ).

2 - قيام ، كه عبارت است از راست داشتن پشت و تكيه نكردن بر چيزى .

3 - ركوع ، كه قصد از آن خم شدن است به قدرى كه دستها به زانو برسد.

4 - سجود بر اعضاء سبعه (هفتگانه ): اوّل : پيشانى ؛ دوّم : دو كف دستها؛ سوّم : دو زانو؛ چهارم : سر انگشتهاى بزرگ پا.

5 - طماءنينه ، منظور از آن درنگ كردن به قدر ذكر واجب در هر يك از مواضع و مواقع معيّنه است - يعنى : ذكرها- و اين شرط نيز شامل برخاستن از ركوع و نشستن پس از سجود نخستين نيز است .

شرط ديگر، جهر و اخفات است كه : مراد از آن بلند خواندن قراآت (حمد و سوره ) در نماز صبح و دو ركعت اوّل شام و خفتن ، و آهسته گفتن در غير آن ⁽⁷²⁾، بجز بسملات ⁽⁷³⁾ كه بلند خواندن مستحب است .

شرطهاى صحّت نماز

و نيز در صحّت نماز هفت امر بى شبهه شرط است ، و بدون مجموع آنها نماز صحيح و مشروع نيست بدون خلاف :

عقل ، اسلام ، طهارت ، وقت ، غصبى نبودن جامه و لباس ، چه (زيرا كه ) نماز مخبّط⁽⁷⁴⁾ و منكر⁽⁷⁵⁾ و ناپاك و نابگاه ⁽⁷⁶⁾ و در جاى و جامه مغصوب و منحرف از جانب كعبه ، خارج از صحّت و خالى از اعتبار است .

حق تعالى همه را فيض عبادت فرمايد

بمحمد و آله الاءطياب ، عليهم سلام الله الملك الوهّاب .

(پايان كتاب ترجمه الصلوة )

نمازهاى مستحبّى

((نمازهاى مستحبى زياد است و آنها را ((نافله )) گويند، و بين نمازهاى مستحبّى به خواندن نافله هاى شبانه روز بيشتر سفارش شده و آنها در غير روز جمعه سى و چهار ركعتند:

هشت ركعت آن نافله ظهر، هشت ركعت نافله عصر، چهار ركعت نافله مغرب ، دو ركعت نافله عشاء، يازده ركعت نافله شب و دو ركعت نافله صبح است .

نمازهاى نافله را مى شود نشسته خواند، ولى بهتر است دو ركعت نماز نافله نشسته را يك ركعت حساب كند، مثلا كسى كه مى خواهد نافله ((ظهر)) را كه هشت ركعت است نشسته بخواند، بهتر است شانزده ركعت بخواند و اگر مى خواهد نماز ((وتر)) را نشسته بخواند، دو نماز يك ركعتى نشسته بخواند.

نافله ظهر و عصر را در سفر نبايد خواند، ولى عشاء را به نيّت اين كه شايد مطلوب باشد مى تواند به جا آورد.))⁽⁷⁷⁾

وقت نافله شب (نماز شب )

((وقت نافله شب از نصف شب است تا اذان صبح و بهتر است نزديك اذان صبح خوانده شود.

مسافر و كسى كه براى او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند، مى تواند آن را در اوّل شب به جا آورد.))⁽⁷⁸⁾

فضيلت نماز شب

علّامه مجلسى در مورد فضيلت نماز شب مى نويسد:

((به سندهاى بسيار از پيامبر و ائمّه اطهار نقل شده است كه : ((شرف مؤ من برخاستن اوست به نماز شب ، و عزّت مؤ من بازداشتن شرّ خود است از مردم .))

امام صادق (عليه السلام ) فرمود: بر شما باد نماز شب ، به درستى كه آن سنّت پيامبران و ادب صالحان پيش از شماست و رفع كننده دردها از بدنهاى شما مى باشد؛ و فرمود: نماز شب رو را سفيد و آدمى را خوشخو و خوشرو مى گرداند و سبب زياد شدن روزى مى شود.

و امير المؤ منين على (عليه السلام ) فرمود: نماز شب موجب صحّت بدن است و سبب خشنودى خدا مى شود، و تمسّك به اخلاق پيامبر و متعرّض ‍ شدن رحمت الهى است .

امام صادق (عليه السلام ) فرمود: نماز شب رو را نيكو مى كند، و خلق را نيكو مى نمايد، و آدمى را خوش بو مى كند، و روزى را زياد مى گرداند، و باعث اداى قرض مى شود، و غمها را زايل مى گرداند و چشم را جلا مى دهد.

و در حديث ديگر فرمود: خانه هايى كه در آن خانه ها نماز شب و تلاوت قرآن در نماز شب مى كنند، اهل آسمان را روشنى مى دهد، چنانچه ستاره هاى آسمان اهل زمين را روشنى مى دهد.

رسول خدا (صلى الله عليه وآله ) فرمود: جبرئيل پيوسته مرا به نماز شب وصيت مى كرد، تا آن كه گمان كردم كه نيكان امت من خواب نخواهند كرد، مبادا نماز شب از ايشان فوت شود.

رسول خدا (صلى الله عليه وآله ) فرمود: دو ركعت نماز كه در ميان شب بخوانم ، نزد من از دنيا و از آنچه در اوست بهتر مى باشد.))⁽⁷⁹⁾

كيفيت نماز شب : نماز شب يازده ركعت است ، به اين صورت :

الف - چهار دو ركعتى به نيّت نافله شب .

ب - دو ركعت به نيّت نماز شفع .

ج - يك ركعت به نيّت نماز وتر.

توجّه : در نماز ((شفع )) مستحبّ است كه در ركعت اوّل ، بعد از حمد سورهّ ((ناس )) و در ركعت دوّم بعد از حمد ((سوره فلق )) بخواند؛ و در يك ركعت نماز ((وتر)) مستحبّ است بعد از حمد، سه مرتبه سوره توحيد و يك مرتبه معوذتين (سوره هاى ناس و فلق ) را بخواند، و در قنوت نماز ((وتر)) مستحبّ است كه انسان از خوف الهى و ترس ‍ از كيفر و مجازات او گريه يا تباكى نمايد و چهل مؤ من را دعا كند به اين صورت : ((الّلهمّ اغفر لعبّاس ، اللّهمّ اغفرل ...))، و نيز هفتاد بار بگويد: ((استغفر اللّه ربّى و اتوب اليه )) و هفت مرتبه بگويد ((هذا مقام العائذ بك من النّار)) و سيصد مرتبه ((العفو)) بگويد و سپس اين دعا را بخواند: ((ربّ اغفر لى و ارحمنى و تب علىّ انّك انت التّوّاب الغفور الرّحيم .)) و پس از نماز تسبيح حضرت زهرا را بگويد.

نماز استغاثه به امام زمان (عج )

علّامه مجلسى (ره ) فرمود: ((به سند معتبر در كتب معتبره روايت كرده اند از شيخ صدوق ((محمّد بن بابويه )) كه گفت : خبر داد بعضى از مشايخ قميّين ما كه : مرا امر عظيم روى داد كه دلتنگ شدم و چاره آن را ندانستم . پس با نهايت غم و الم ⁽⁸⁰⁾ به خواب رفتم ، پس در خواب مرد خوشروى خوش جامه خوشبوى را ديدم ، گمان كردم كه يكى از مشايخ قميّين است كه نزد او درس مى خواندم . پس در خاطر خود گفتم : كه تا كى اين غم و اندوه را در دل خود پنهان كنم و به كسى اظهار نكنم و اين مرد از مشايخ و علما و استادان ماست ، اين راز را به او بگويم ، شايد كه فرجى از براى من نزد او باشد.

پس پيش از آنكه مطلب خود را اظهار كنم ، گفت : در اين امرى كه ترا عارض ‍ شده است ، به خدا رجوع كن و يارى بجو از حضرت صاحب الامر (عج )، كه او نيكو ياورى است و نگهدارنده دوستان و شيعيان خود است از مهالك . پس دست راست مرا گرفت و گفت : آن حضرت را زيارت كن و سلام بر آن حضرت بكن و از او درخواست كن كه شفاعت كند نزد خدا در حاجت تو.

من گفتم : زيارت و دعايى تعليم من نما كه اين غم كه در خاطر من است ، هر زيارت و دعايى را از خاطر من محو كرده است ! پس آهى كشيد و گفت ((لا حول و لا قوة الّا باللّه ))، و دست بر سينه من ماليد و گفت : خدا بس است ترا و باكى نيست ، وضو بساز و دو ركعت نماز بكن ، در ركعت اوّل بعد از حمد سوره ((انّا فتحنا)) بخوان ، و در ركعت دوّم بعد از حمد سوره ((اذا جاء))، پس بايست رو به قبله در زير آسمان و بگو:

((سَلامُ اللَّهِ الكامِلُ التّامُّ الشّامِلُ)) تا نجعلهم الوارثين كه در كلم الطيب بطور كامل آورده شده است .

(درود خدا كامل و تمام و همه جانبه و فرو گيرنده و رحمت پردوام و بركات پا برجا و درستش بر حجّت خدا و وليّش در سرزمين و كشورهايش و جانشين او بر خلقش و بندگانش و نژاد پاك نبوت و بقيّه عترت و صفوت صاحب الزمان و پديد آور ايمان و بيانگر احكام قران و پاك كن زمين و پراكن داد در دراز و پهناى آن و حجه قائم مهدى امام منتظر پسنديده و زاده اوصياء پسنديده رهبر معصوم زاده امامان رهبر و معصوم . درود بر تو اى عزّت بخش مؤ منان ناتوان شمرده ! درود بر تو اى خوار كن كافران متكبّر ستمكار! درود بر تو اى مولاى من اى صاحب الزّمان ! درود بر تو اى زاده رسول خدا درود بر تو اى پسر امير المؤ منين ! درود بر تو اى زاده فاطمه زهرا بانوى زنان جهانيان ! درود بر تو اى پسر امامان حجّت و معصوم و امام بر خلق همه درود بر تو اى مولاى من ! درود اخلاص كيش به تو در ولايت و پيروى ، گواهم كه تو امام رهبر باشى در گفتار و كردار و توئى كه پر كنى زمين را از داد و عدالت پس از آنكه پر شد از ستم و بيداد، بشتابد خدا در فرجت و هموار كند راه ظهورت را و نزديك كند زمانت را و بسيار كند ياران و ياوران ترا، و وفا به آنچه وعده ات داده زيرا كه او راستگوتر گويندگان است كه فرمايد: خواهيم منّت نهيم بر آن كسانى كه ناتوان شمرده شدند در روى زمين و قرار دهيم آنها را پيشوايان و بگردانيم آنها را وارثان .).

يا مولاى يا صاحب الزمان يابن رسول اللّه حاجتى كذا و كذا فاشفع لى فى نجاحها.

يعنى : اى مولاى من : حاجت من فلان و فلان است (به جاى فلان و فلان ، حاجتت را بگو)، پس شفاعت كن از براى من در بر آمدن آنها و هر دعا كه خواهى بكن .

پس من بيدار شدم و يقين داشتم به راحت و فرج ، و بسيار از شب مانده بود پس مبادرت كردم و آنچه تعليم من كرده بود نوشتم كه از خاطرم محو نشود. پس وضو ساختم و به زير آسمان رفتم و دو ركعت نماز به نحوى كه ماءمور شده بودم كردم و چون سلام گفتم ، رو به قبله ايستادم و زيارت كردم . پس ‍ برخاستم و نماز شب را بجا آوردم و نماز صبح را ادا كردم و تعقيب بسيار خواندم . و اللّه كه هنوز آفتاب طالع نشده بود آن بلا دفع شد و فرج حاصل شد، و تا حال ديگر مثل آن بلا به من نرسيده است و هيچ كس مطّلع نشد بر آن حادثه كه مرا حادث شده بود.))⁽⁸¹⁾

نماز (روشنى چشم پيامبر)

رسول خدا (صلى الله عليه وآله ) به ابوذر فرمود:

اى ابوذر! حق تعالى روشنى چشم مرا در نماز مقرر فرموده ، و نماز را محبوب من قرار داده است ، چنانچه گرسنه را دوستدار طعام و تشنه را خواهان آب گردانيده است ، به درستى كه گرسنه چون طعام مى خورد سير مى شود، و تشنه چون آب مى خورد سيراب مى شود، و من هرگز از نماز سير نمى شوم و هميشه خواهان آنم ...

اى ابوذر! هيچ مؤ منى به نماز نمى ايستد مگر اين كه از ميانه او تا عرش ، رحمت بر او فرو ريزد و فرشته اى را بر او موكل مى گرداند كه او را ندا مى كند: اى فرزند آدم ! اگر بدانى تو را در نماز چه ثوابها و رحمتهاست و با چه خداوندى مناجات مى كنى ، هرگز از نماز فارغ نشوى و ترك نماز ننمائى .⁽⁸²⁾

نماز انسان را به خدا نزديك مى نمايد

...((معاوية بن وهب )) از امام جعفر صادق (عليه السلام ) پرسيد: كدام عمل است كه بيشتر باعث قرب بنده به خدا مى شود و نزد خدا محبوبتر است ؟

فرمود: عملى را بعد از معرفت اصول دين بهتر از نماز نمى دانم ، مگر نمى بينى كه بنده صالح ((عيسى بن مريم )) (عليهما السلام ) گفت : خدا مرا وصيّت كرده است به نماز و زكات تا زمانى كه زنده هستم .

... و حضرت امام رضا (عليه السلام ) فرمود: نماز باعث قرب هر پرهيزكار است .⁽⁸³⁾

از عبادت خسته و ملول مشو

پيش از آن كه فضائل و خواص برخى از نمازها را برايتان بيان كنم ، نظر مبارك شما را به دو سخن مهم جلب مى نمايم :

1 - حضرت امير المؤ منين على (عليه السلام ) فرمود: اگر نمازگزار بداند كه از جلال و عظمت الهى چه مقدار به او احاطه نموده ، هرگز نخواهد كه سر از سجود بردارد.⁽⁸⁴⁾

2 - سيّد بن طاووس درباره برخى از نمازها، كه ثواب بسيار زيادى دارد و ممكن است مايه استعباد بعضى از افراد شود، فرمود: ((به ما به طرق بسيار روايتى رسيده كه حاصلش آن است : به هر كس برسد حديثى از رسول خدا (صلى الله عليه وآله ) در عملى يا ثواب عملى ، پس آن شخص آن عمل را به اميد آن ثواب بجا آورد، آن اجر و ثواب به او خواهد رسيد اگر چه پيغمبر (صلى الله عليه وآله ) آن حديث را نفرموده باشد.

و اين عادت كريم و جواد است كه كسى را كه به اميد او عملى به جا آورده است او را نااميد نگرداند، و هم به واسطه كرامت و بزرگوارى رسول خدا (صلى الله عليه وآله ) و امّت اوست نزد حق تعالى ؛ پس اين اعمال را مغتنم شمار و به جاى آور و از بسيارى آن خسته و ملول مشو، بدان كه : تو در طريق آخرت مى باشى و منازل بسيار در راه دارى ، و محتاجى كه تهيه و استعدادى براى اين منازل كرده باشى .))⁽⁸⁵⁾

قرآن ، نماز و دعا هنگامى شفا مى بخشد كه بيمار به تاءثير آنها معتقد باشد

شخصى به حضرت صادق (عليه السلام ) عرض كرد: گنده مادّه ⁽⁸⁶⁾ در بدن من ظاهر شده است . فرمود: سه روز روزه بدار، و در روز چهارم در وقت زوال غسل بكن و به صحرا يا بام بلندى برو و چهار ركعت نماز بگزار به هر سوره كه خواهى ، و تا مى توانى در گريه و تضرع و حضور قلب تلاش ‍ كن ، و چون از نماز فارغ شوى جامه هاى خود را بينداز و جامه كهنه پاكيزه به طريق لنگ بر خود ببند، و بر خاك به سجده برو و پهلوى راست خود را بر خاك بگذار، و با زارى و خشوع بگو:

يا واحد يا احد يا كريم يا جبّار يا قريب يا مجيب يا ارحم الرّاحمين ! صلّ على محمّد و اكشف ما بى من مرض و البسنى العافيه الكافيه الشّافيه فى الدّنيا و الاءخرة و امنن علىّ بتمام النّعمة و اذهب ما بى فقد آذانى و غمّنى .

و فرمود: وقتى (اين دستور العمل ) نفع مى كند كه خاطرت مطمئن باشد و صاحب يقين باشى كه تاءثير مى كند.

آن شخص چنين كرد، بزودى عافيت يافت .⁽⁸⁷⁾

نماز براى دفع تب

1 - نماز (براى شفاى ) تب دو ركعت است كه در هر ركعت بعد از حمد، سه مرتبه اين آيه خوانده مى شود: الا اله الخلق و الاءمر تبارك اللّه ربّ العالمين .⁽⁸⁸⁾

و اين دعا را بنويسند و به آب بشويند و آن را بيمار تبدار بنوشد:

بسم اللّه الرّحمن الرّحيم ، اللّهمّ انّى اتشفّع بنبيّك محمّد (صلى الله عليه وآله ) يا محمّد استشفع بك الى ربى فى قضاء حاجتى و هو شفاء هذا المريض ، يا اللّه يا اللّه يااللّه ! يا رحمن يا رحيم ! يا حىّ يا قيّوم ! يا ذالجلال و الاءكرام نستغيث الاءن خفّف اللّه عنكم ،⁽⁸⁹⁾ يريد اللّه ان يخفّف عنكم ،⁽⁹⁰⁾ ذلك تخفيف من ربّكم و رحمة .⁽⁹¹⁾

2 - يك نفر در حالى كه به بيمارى تب مبتلا بود، به نزد امام صادق (عليه السلام ) آمد. امام از او پرسيد: چه مى شود تو را كه مى بينم بهم كشيده و گرفته هستى ؟! عرض كرد: فدايت شوم ؛ به بيمارى تب مبتلا شدم . فرمود: هر گاه يكى از شما به بيمارى تب دچار شد، تنها داخل خانه شود و دو ركعت نماز بگزارد و گونه راست خود را بر زمين بگذارد و بگويد: يا فاطمة بنت محمّد! ده مرتبه ، اتشفّع بك الى اللّه فيما نزل بى ؛ پس انشاءاللّه عافيت خواهد يافت ⁽⁹²⁾

امام صادق (عليه السلام ) فرمود: براى دفع تب هيچ چيز نافع تر از دعا و آب سرد نيست و اميرالمؤ منين على (عليه السلام ) فرمود: ياد ما اهل بيت كردن شفاست از تب و تمام دردها و وسوسه هاى شيطان .⁽⁹³⁾

نماز براى (شفاى ) سر درد

نماز براى شفاى سر درد، دو ركعت است : در هر ركعت بخواند حمد يك مرتبه و سوره اخلاص (توحيد) سه مرتبه ، و آيه ربّ انّى وهن العظم منّى و اشتعل الرّاءس شيبا و لم اكن بدعائك ربّ شقيّا)).⁽⁹⁴⁾

نماز براى (شفاى ) درد چشم

نماز براى درد چشم ، دو ركعت است كه در هر ركعت بخواند حمد يك مرتبه و قل يا ايّها الكافرون سه مرتبه ، و آيه : عنده مفاتيح الغيب لا يعلمها الّا هو و يعلم ما فى البرّ و البحر و ما تسقط من ورقة الّا يعلمها و لا حبّة فى ظلمات الاءرض و لا رطب و لا يابس الّا فى كتاب مبين .⁽⁹⁵⁾

نماز براى (شفاى ) درد گردن

نماز براى (شفاى ) درد گردن ، دو ركعت است : در هر ركعت حمد يك مرتبه و ((اذا زلزلت )) سه مرتبه .

نماز براى (شفاى ) درد سينه

نماز براى (شفاى ) درد سينه ، چهار ركعت (دو دو ركعتى ) است : بخواند در ركعت اوّل حمد يك مرتبه و ((الم نشرح )) يك مرتبه ، در ركعت دوم حمد يك مرتبه و سوره توحيد سه مرتبه ، در ركعت سوم حمد يك مرتبه و سوره ((و الضّحى )) يك مرتبه و در ركعت چهارم حمد يك مرتبه و آيه ((يعلم خائنة الاءعين و ما تخفى الصّدور))⁽⁹⁶⁾ يك مرتبه .

نماز براى (شفاى ) قولنج

نماز براى (شفاى ) قولنج ، دو ركعت است : بخواند در هر ركعت حمد يك مرتبه و آيه ((ففتحنا ابواب السّماء بما منهمر))⁽⁹⁷⁾

نماز براى (شفاى ) درد پا

نماز براى (شفاى ) درد پا دو ركعت است : بخواند در هر ركعت حمد يك مرتبه و آمن الرّسول ...تا آخر سوره بقره .

نماز براى (شفاى ) لقوه

نماز براى شفاى لقوه ⁽⁹⁸⁾ دو ركعت است ، و بعد از نماز دست خود را بر صورتت نهاده و حضرت محمّد (صلى الله عليه وآله ) را به درگاه خدا شفيع مى گردانى و سه مرتبه اين دعا را مى خوانى :بسم اللّه احرّج عليك يا وجع من عين انس او من عين جنّ، احرّج عليك يا وجع بالّذى اتّخذ ابراهيم خليلا و كلّم موسى تكليما، و خلق عيسى من روح القدس لمّا هداءت و طفئت كما طفئت نار ابراهيم باذن اللّه )).

يارى خواستن از نماز

امام صادق (عليه السلام ) (به يكى از ياران خود) فرمود: اى مسمع ! چه مى شود كه هر گاه بر يكى از شما غمى از غمهاى دنيا وارد شد، وضو بگيرد و به جاى نماز خود برود و دو ركعت نماز بخواند و در نماز خدا را بخواند (از خداى تعالى بخواهد كه غم و اندوه را بر طرف سازد)، مگر خداوند را نشنيدى كه مى فرمايد: ((و استعينوا بالصّبر و الصّلوة : از صبر و نماز يارى بجوئيد))⁽⁹⁹⁾

شهيد ثانى رحمة اللّه روايت كرده است : هر گاه سختى و تنگى به خانواده پيامبر (صلى الله عليه وآله ) وارد مى شد، آن حضرت ايشان را به خواندن نماز فرمان مى داد و آنگاه اين آيه را مى خواند:((واءمر اهلك بالصّلوة و اصطبر عليها: خانواده ات را به نماز فرمان بده . و بر انجام آن شكيبا باش .))⁽¹⁰⁰⁾

نماز استغفار

رسول خدا (صلى الله عليه وآله ) فرمود: هر گاه ديدى كه در زندگى به تنگى و سختى افتادى و كارها بر تو مشتبه گرديد، پس حاجت خود را از خدا درخواست كن و نماز استغفار را رها مكن ، و آن دو ركعت است كه در هر ركعت پس از حمد، يك بار سوره توحيد را مى خوانى و پانزده مرتبه ((استغفر اللّه )) مى گوئى ، و در هر ركوع و بعد از برخاستن از ركوع ، و در سجده اول و بعد از سر بر داشتن از آن و در سجده دوم و بعد از سر بر داشتن از آن ده مرتبه ((استغفر اللّه )) مى گوئى ، همانند كيفيت نماز جعفر (عليه السلام )، (چون اين نماز را بخوانى ) خداى تعالى تمام كارهايت را اصلاح خواهد كرد انشاء اللّه تعالى ⁽¹⁰¹⁾

نماز مظلوم

امام موسى كاظم (عليه السلام ) روايت شده است : هيچ مؤ من ستمديده اى نيست كه وضو بگيرد و دو ركعت نماز بگزارد، و بعد از نماز بگويد:((الّلهمّ انّى مظلوم فانتصر: خدايا! من ستمديده ام ، پس مرا يارى كن )) سپس ‍ ساكت شود، مگر اين كه خداى تعالى در يارى او شتاب خواهد كرد.⁽¹⁰²⁾

نماز حاجت در نصف شب

امام صادق (عليه السلام ) فرمود: هرگاه بنده در نيمه شب به پيشگاه خدا بايستد و چهار ركعت نماز در دل تاريك شب بگزارد، سپس سجده شكر به جاى آورد و صد مرتبه بگويد: ((ما شاء اللّه ما شاء اللّه )) خداى بزرگ او را ندا مى دهد بنده ام ! تا چند مى گوئى : ما شاء اللّه ما شاء اللّه ؟! منم پروردگار تو و مشيّت به سوى من است همانا بر آورده شدن حاجتت را خواستم ، پس آنچه مى خواهى از من درخواست كن .⁽¹⁰³⁾

نماز حاجت براى بانوان

امام محمّد باقر (عليه السلام ) فرمود: هر گاه زن خواسته اى از خدا دارد، پس بر بالاى بام خانه اش رود و دو ركعت نماز بگزارد و (دور از چشم نامحرمان ) سرش را به سوى آسمان برهنه نمايد. چون چنين كند، خداى تعالى حاجتش را برآورده ساخته و نوميدش نگرداند.⁽¹⁰⁴⁾

نماز براى رفع مصيبتها و بلاها

ابو حمزه ثمالى از امام محمد باقر (عليه السلام ) نقل مى كند كه پدرم به فرزندانش فرمود: اى فرزندانم ! زمانى كه به هر يك از شما مصيبتى برسد و يا بلاى سختى فرود آيد، پس بايد وضوى نيكوئى بگيرد و چهار يا دو ركعت نماز بگزارد...؛ و بعد از نماز بگويد:

يا موضع كلّ شكوى يا سامع كلّ نجوى يا شافى كلّ بلاء و يا عالم كلّ خفيّه و يا كاشف ما يشاء من بليّه ، يا نجىّ موسى ، يا مصطفى محمّد، يا خليل ابراهيم ، ادعوك دعاء من اشتدّ فاقته و ضعفت قوّته و قلّت حيلته دعاء الغريب الفقير الّذى لا يجد لكشف ما هو فيه الّا انت يا ارحم الرّاحمين لا اله الّا انت سبحانك انّى كنت من الظّالمين

امام زين العابدين (عليه السلام ) فرمود: هيچ مردى كه بلائى به او رسيده است ، اين دعا را نمى خواند مگر اينكه خداى تعالى آن بلا را از او بر طرف مى گرداند.⁽¹⁰⁵⁾

نماز براى ايمنى از هر بيمارى

امام صادق (عليه السلام ) فرمود: كسى كه هر روز قبل از زوال (ظهر) چهار ركعت (دو نماز دو ركعتى ) بگزارد كه در هر ركعت بعد از حمد، بيست و پنج مرتبه ((انّا انزلناه فى ليلة القدر)) بخواند، به هيچ بيمارى مبتلا نشود مگر بيمارى مرگ ⁽¹⁰⁶⁾.

دوازده ركعت نماز مستحبّى در هر روز

از رسول خدا (صلى الله عليه وآله ) نقل شده است كه فرمود: كسى كه هر روز دوازده ركعت نماز (مستحبى ) بگزارد، خداى تعالى براى او خانه اى در بهشت بنا مى كند⁽¹⁰⁷⁾ و نيز به ابوذر فرمود: اى ابوذر! هر كه در شبانه روز دوازده ركعت نماز بغير از نمازهاى واجب بگزارد، بر خدا لازم است كه خانه اى در بهشت به او كرامت فرمايد.⁽¹⁰⁸⁾

فضيلت نماز هنگام زوال

امير المؤ منين على (عليه السلام ) فرمود كسى كه به هنگام زوال خورشيد چهار ركعت نماز بگزارد، و در هر ركعت بعد از حمد آية الكرسى بخواند، خداى تعالى خانواده ، ثروت ، دين ، دنيا و آخرت او را (از هر خطرى ) حفظ مى كند.⁽¹⁰⁹⁾

نماز و اعمال شبهاى قدر

پس آن چند چيز است : اوّل غسل است علّامه مجلسى (ره ) فرموده كه غسل اين شبها را مقارن غروب آفتاب كردن بهتر است كه نماز شام را با غسل بكند. دوّم : دو ركعت نماز است در هر ركعت بعد از حمد هفت مرتبه توحيد بخواند و بعد از فراغ هفتاد مرتبه ((استغفر اللّه ربّى و اتوب اليه )) بگويد؛ و در روايت نبوى است كه از جاى خود بر نخيزد تا حق تعالى او را و پدر و مادرش را بيامرزد الخبر. سوّم : قرآن مجيد را بگشايد و بگذارد در مقابل خود و بگويد الّلهمّ انّى اسئلك بكتابك المنزل و ما فيه فيه اسمك الاءكبر و اسماؤ ك الحسنى و ما يخاف و يرجى ان تجعلنى من عتقائك من النّار

چهارم آنكه مصحف شريف را بگيرد و بر سر بگذارد و بگويد: الّلهمّ بحقّ هذا القرآن و بحقّ من ارسلته به و بحقّ كلّمؤ من مدحته و بحقّك عليهم فلا احد اعرف بحقّك منك . پس ده مرتبه بگويد: بك يا اللّه و ده مرتبه بمحمّد و ده مرتبه بعلىّ و ده مرتبه بفاطمة و ده مرتبه بالحسن و ده مرتبه بالحسين و ده مرتبه بعلى ابن الحسين و ده مرتبه بمحمّد بن علىّ و ده مرتبه بجعفر بن محمد و ده مرتبه بموسى بن جعفر و ده مرتبه بعلىّ بن موسى و ده مرتبه بمحمّد بن علىّ و ده مرتبه بعلىّ بن محمّد و ده مرتبه بالحسن بن علىّ و ده مرتبه بالحجّة پس هر حاجت كه دارى طلب كن . پنجم : زيارت كند امام حسين را؛ در خبر است كه چون شب قدر مى شود منادى از آسمان هفتم ندا مى كند از بطنان (= درون ، جانب ) عرش كه حق تعالى آمرزيد هر كه را به زيارت قبر امام حسين (عليه السلام ) آمده . ششم : احيا بدارد اين شبها را همانا روايت شده : هر كه احيا كند شب قدر را گناهان او آمرزيده شود، هر چند به عدد ستارگان آسمان و سنگينى كوهها وكيل درياها باشد. هفتم : صد ركعت نماز كند كه فضيلت بسيار دارد، و افضل آن است كه در هر ركعت بعد از حمد ده مرتبه توحيد بخواند.

نماز جناب جعفر طيّار (عليه السلام )

و از جمله نمازها، نماز جناب جعفر (عليه السلام ) است كه اكسير اعظم و كبريت احمر است ، و به سندهاى بسيار معتبره با فضيلت بسيار كه عمده آموزش گناهان عظيمه است وارد شده ، و افضل اوقات آن صدر نهار جمعه است و آن چهار ركعت است به دو تشهّد و سلام ، در ركعت اوّل بعد از سوره حمد اذا زلزلت مى خواند، و در ركعت دوم سوره والعاديات ، و در ركعت سوم اذا جاء نصر الله و در ركعت چهارم قل هو اللّه احد و در هر ركعت بعد از فراغ از قرائت پانزده مرتبه مى گويد: ((سبحان اللّه و الحمدللّه و لا اله الّا اللّه و اللّه اكبر))، و در ركوع همين تسبيحات را ده مرتبه مى گويد و چون سر از ركوع بر مى دارد ده مرتبه ، و در سجده اول ده مرتبه ، و بعد از سر برداشتن ده مرتبه ، و در سجده دوم ده مرتبه ، و بعد از سر برداشتن پيش از آنكه برخيزد ده مرتبه ، در هر چهار ركعت چنين مى كند كه مجموع سيصد مرتبه شود. شيخ كلينى از ابو سعيد مداينى روايت كرده كه حضرت صادق (عليه السلام ) به من فرمود: آيا تعليم نكنم ترا چيزى كه بگوئى آن را در نماز جعفر؟ گفتم بلى : تعليم فرما. فرمود: چون در سجده آخر چهار ركعت نماز رسيدى و از تسبيحات فارق شدى بگو:

سبحان من لبس العزّ و الوقار سبحان من تعطّف بالمجد و تكرّم به سبحان من لا ينبغى التّسبيح الّا له سبحان من احصى كلّشى ء علمه سبحان ذى المنّ و النّعم سبحان ذى القدرة و الكرم الّلهمّ انّى اسئلك بمعاقد العزّ من عرشك و منتهى الرّحمة من كتابك و اسمك الاءعظم و كلماتك التّامّة الّتى تمّت صدقا و عدلا صلّ على محمّد و اهل بيته و افعل بى كذا و كذابجاى اين كلمه حاجات خود را بخواهد.⁽¹¹⁰⁾

نماز شبهاى هفته

سيد بن طاووس (قدس سره ) از جد مادرى خود - شيخ طوسى (قدس ‍ سره ) - اين نمازها را با فضائلش نقل كرده است كه رسول خدا فرموده است :

1- كسى كه در شب شنبه چهار ركعت نماز بگزارد. در هر ركعتى حمد يك مرتبه ، و آية الكرسى سه مرتبه و قل هو اللّه احد يك مرتبه ، پس از سلام نماز سه مرتبه آية الكرسى بخواند؛ خداى تعالى او و پدر و مادرش را مى آمرزد و از كسانى مى باشد كه رسول خدا حضرت محمّد (صلى الله عليه وآله ) براى آنها شفاعت مى نمايد.

2 - كسى كه در شب يكشنبه دو ركعت نماز بگزارد: در هر ركعت حمد، آية الكرسى ، ((سبّح اسم ربّك الاءعلى )) و قل هو اللّه احد يك مرتبه بخواند، در روز قيامت صورتش مانند شب چهارده باشد، و تا زنده است خدا او را از عقلش بهره مند مى گرداند. (تا آخر عمر كودن و كم عقل نمى شود).

3 - كسى كه در شب دوشنبه دو نماز دو ركعتى بگزارد: در هر ركعت فاتحة الكتاب (حمد) هفت مرتبه و انّا انزلناه فى ليلة القدر يك مرتبه . هنگامى كه از دو نماز فارغ شد، صد مرتبه بگويد: ((الّلهمّ صلّ على محمّد و آل محمّد))؛ و صد مرتبه بگويد ((الّلهمّ صلّ على جبرئيل ))؛ خداى تعالى به هر ركعتى هفتاد قصر در بهشت به او مى دهد كه در هر قصر هفتاد خانه ، و در هر خانه هفتاد اطاق ، و در هر اطاقى هفتاد كنيز هست .

4 - كسى كه در شب سه شنبه دو ركعت نماز بگذارد: در هر ركعت حمد، آيه الكرسى ، قل هو الله احد و شهد الله را هر كدام يك مرتبه بخواند، آنچه را كه خواسته است ، خداى تعالى به او مى دهد.

5 - كسى كه در شب چهارشنبه دو ركعت نماز بگزارد: در هر ركعت حمد، آية الكرسى ، قل هو اللّه احد و انّا انزلناه فى ليلة القدر را هر كدام يك مرتبه بخواند؛ خداى تعالى گناهان گذشته و آينده اش را مى آمرزد. (يعنى : به او توفيق مى دهد كه در آينده گناه نكند، و اگر از روى غفلت گناه كرد و توبه نمود، آن گناه آمرزيده مى شود.)

6- كسى كه در شب پنجشنبه ميان مغرب و عشاء دو ركعت نماز بگزارد: در هر ركعت حمد يك مرتبه ، آية الكرسى پنج مرتبه ، قل يا ايّها الكافرون ، قل هو اللّه احد و معوذتين را هر كدام پنج مرتبه بخواند؛ پس از پايان نماز پانزده مرتبه استغفار نمايد و ثواب را براى پدر و مادرش قرار دهد، آنگاه بيقين حقّ والدين خود را ادا نموده است .

7- كسى كه در شب جمعه دو ركعت نماز بگزارد: در هر ركعت حمد (يك مرتبه ) و اذا زلزلت را پانزده مرتبه بخواند، خداى تعالى او را از عذاب قبر و ترسهاى روز قيامت ايمن گرداند.⁽¹¹¹⁾

نمازهاى چهارده معصوم

1 - نماز حضرت رسول اكرم (صلى الله عليه وآله ):

دو ركعت است ، در هر ركعت بعد از حمد پانزده مرتبه سوره ((قدر)) بخواند، و در هر ركوع و بعد از برخاستن از ركوع آن ، و در سجده اول و بعد از سر برداشتن از آن ، و در سجده دوم و بعد از سر برداشتن از آن پانزده مرتبه سوره قدر بخواند؛ ركعت دوّم نيز مانند ركعت اول است . كسى كه اين نماز را بخواند، در حالى از نماز فارغ مى شود كه ميان او و خداى تعالى گناهى نمى ماند مگر اين كه آمرزيده شود، و هر حاجتى كه بخواهد بر آورده گردد.

و مستحب است بعد از آن خواندن اين دعا:

لا اِلهَ اِلا اللّهُ رَبُّنا وَ رَبُّ آباَّئِنَا الاَوَّلينَ لا اِلهَ اِلا اللّهُ اِلهاً واحِداً وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ لا اِلهَ اِلا اللّهُ لا نَعْبُدُ اِلاّ اِيّاهُ مُخْلِصينَ لَهُ الدِّينَ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ اَنْجَزَ وَعْدَهُ وَ نَصَرَ عَبْدَهُ وَ اَعَزَّ جُنْدَهُ وَ هَزَمَ الاَحْزابَ وَحْدَهُ فَلَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَى ءٍ قَديرٌ اَللّهُمَّ اَنْتَ نُورُ السَّمواتِ وَ الاَرْضِ وَ مَنْ فيهِنَّ فَلَكَ الْحَمْدُ وَ اَنْتَ قَيّامُ السَّمواتِ وَ الاَرْضِ وَ مَنْ فيهِنَّ فَلَكَ الْحَمْدُ وَ اَنْتَ الْحَقُّ وَ وَعْدُكَ الْحَقُّ وَ قَوْلُكَ حَقُّ وَ اِنْجازُكَ حَقُّ وَ الْجَنَّةُ حَقُّ وَ النّارُ حَقُّ اَللّهُمَّ لَكَ اَسْلَمْتُ وَ بِكَ آمَنْتُ وَ عَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ وَ بِكَ خاصَمْتُ وَ اِلَيْكَ حاكَمْتُ يا رَبِّ يا رَبِّ يا ربِّ اِغْفِرْ لى ما قَدَّمْتُ وَ اَخَّرْتُ وَ اَسْرَرْتُ وَ اَعْلَنْتُ اَنْتَ اِلهى لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لى وَ ارْحَمْنى وَ تُبْ عَلَىَّ اِنَّكَ اَنْتَ التَّوابُ الرَّحيم ⁽¹¹²⁾

2 - نماز اميرالمؤ منين (عليه السلام ):

و آن چهار ركعت است به دو تشهد و دو سلام ، در هر ركعت بعد از حمد پنجاه مرتبه ((قل هو اللّه احد)) خوانده مى شود، كه آن موجب آمرزيده شدن تمام گناهان (و قضاى حوائج )⁽¹¹³⁾است .⁽¹¹⁴⁾

3 - نماز صدّيقه طاهره (عليها السلام ):

و آن دو ركعت است ، در ركعت اول بعد از حمد صد مرتبه سوره ((قدر)) و در ركعت دوم بعد از حمد، يك مرتبه سوره توحيد مى خواند، و بعد از پايان نماز تسبيح زهرا(عليها السلام ) را مى خواند. و روايت شده است : اين نماز افضل نمازهاى مستحبى مى باشد.⁽¹¹⁵⁾

4 و 5 - نماز امام حسن و امام حسين (عليه السلام ):

دو ركعت است كه در هر ركعت بعد از حمد، بيست و پنج مرتبه سوره توحيد خوانده مى شود.

6 - نماز امام زين العابدين (عليه السلام ):

دو ركعت است كه در هر ركعت بعد از حمد، صد مرتبه آية الكرسى خوانده مى شود.

7 - نماز امام محمّد باقر (عليه السلام ):

دو ركعت است كه در هر ركعت بعد از حمد، صد مرتبه آيه ((شهد اللّه )) خوانده مى شود.

8 - نماز امام جعفر صادق (عليه السلام ):

دو دو ركعتى است كه در هر ركعت بعد از حمد، صد مرتبه ((تسبيحات اربعه )) خوانده مى شود.

9 - نماز امام موسى كاظم (عليه السلام ):

دو ركعت است كه در هر ركعت بعد از حمد، دوازده مرتبه سوره ((توحيد)) خوانده مى شود.

10 - نماز امام رضا (عليه السلام ):

سه دو ركعتى است كه در هر ركعت بعد از حمد، ده مرتبه سوره ((هل اتى على الاءنسان )) خوانده مى شود.

11 - نماز امام محمّد تقى (عليه السلام ):

دو دو ركعتى است كه در هر ركعت بعد از حمد، چهار مرتبه سوره ((توحيد)) خوانده مى شود.

12 - نماز امام هادى (عليه السلام ):

دو ركعت است كه در هر ركعت بعد از حمد، هفتاد مرتبه سوره ((توحيد)) خوانده مى شود.

13 - نماز امام حسن عسكرى (عليه السلام ):

دو ركعت است كه در هر ركعت بعد از حمد، صد مرتبه سوره ((توحيد)) خوانده مى شود.

14 - نماز حضرت مهدى (عليه السلام ):

دو ركعت است كه در هر ركعت حمد را مى خواند، چون به ((ايّاك نعبد و ايّاك نستعين )) رسيد صد بار آن را تكرار مى كند و سپس حمد را تمام مى كند، و بعد از آن يك بار سوره ((توحيد)) را مى خواند.

مرحوم قطب راوندى پس از ذكر نماز چهارده معصوم (عليه السلام ) مى فرمايد: پس از پايان هر يك از اين نمازها، صد مرتبه بر پيامبر صلوات بفرست و آنگاه حاجت خود را از خداى تعالى بخواه .⁽¹¹⁶⁾